Sveti Jovan Hrizostom (Zlatousti) - blizu Manasije

Nedaleko od manastira Manasije nalaze se ruševine manastira posvećenog Svetom Jovanu Hrizostomu (Zlatoustom). Nema pouzdanih podataka o ovom manastiru a postoji legenda koja kaže da su Turci manastir porušili do temelja a narod koji je bio na saboru odveli u ropstvo. Mnogi su skočili i udavili se u viru (buku) koji je od tada prozvan Crni.

Manasija - Sveta Trojica i Bela Crkva, Despotovac

Manasija je zadužbina srpskog despota Stefana Lazarevića , podignuta i živopisana 1407.-1418.godine , poznata i kao Resava i kao Manasija. Opasana je zidom , sa 11 utvrđenih kula , danas najlepše sačuvano srednjevekovno utvrđenje. Od osnivanja sve do Velike seobe Srba (1690.godine) bila je stecište učenih monaha , gde se negovala književnost i prepisivačka delatnost. Naročito plodan period je za vreme Konstantina Filozofa , biografa despota Stefana. Uticaj ove škole je vidan i van granica , u Bugarskoj ili Makedoniji. Manastir je rušen i od Turaka i Austrijanaca. Godine 1806. obnavlja ga i pokriva oborknez resavski Milija Zdravković.

Manastir Jošanica nalazi se blizu sela Siokovac kod Jagodine

Crkva je posvećena Svetom Nikoli. Manastirska crkva je građena u duhu morvskog graditeljstva. Manje kube nalazi se iznad pronaosa. Zbog dotrajalosti, priprata je srušena 1946.godine. Po narodnom predanju, manastir Jošanica je podignut u vreme kneza Lazara. Turski popisi beleže ga 1521./22. god.kao manastir Svetog Nikole.Tokom svoje istorije manastir je više puta stradao. Tokom Drugog srpskog ustanka u Jošanici su se sastali (1815) radi dogovora knez Miloš i vladika Melentije.Zbog udela u oslobodilačkim ratovima, knez Miloš je ovom manastiru 1832. godine podario tri zvona. Tokom srpsko-turskih 1876./77.godine u manastirskim konacima je bila bolnica.

Ravanica, Vaznesenje Gospodnje, Senje - Ćuprija

Manastir Ravanica je zadužbina srpskog kneza Lazara , a podignuta je oko 1375.godine. Po pogibiji kneza Lazara na Kosovu 28. juna 1389. i prenosa njegovih moštiju u Ravanicu , ovo postaje mesto hodočašća. Kao značajno kulturno i prosvetiteljsko mesto u tadašnjoj Srbiji , biva paljen i poharan 1396. , 1398. i 1436. godine. U vreme Kočine krajine 1686-1687.god. uništeni su i zgrade i konaci i utvrđenja , kaluđeri delom pobijeni , a preživeli , sa moštima Svetog kneza Lazara , priključili se Velikoj seobi Srba , pod Arsenijem Čarnojevićem. Nakon nekoliko godina, noseći mošti stigli su u manastir Vrdnik , koji je potom prozvan Nova Ravanica. Stradala je Ravanica i za vreme Prvog srpskog ustanka , više puta. U vreme igumana Dionisija se zanavlja i podiže konak , 1850.god. Tokom II svetskog rata ponovo je stradao , iguman manastira Makarije , streljan je 1943.god. u Jajincima. U sastavu ovog manastira je i manastir Sveta Petka , sa crkvom posvećenom Prepodobnoj Paraskevi , (u Donjoj Mutnici) u kojoj se sestrinstvo manastira brine o hendikepiranoj i napuštenoj deci.

Okolina Ovčar Banje, maj 2005.

Od mnogih Ovčarsko-Kablarskih manastira podignutih u 16. veku, u stilu Raške arhitektura, prvobitni oblik sačuvale su samo crkve manastira Svete Trojice i Blagoveštenja. Manastir Svete Trojice pod Ovčarom osnovan je, verovatno, u 13. veku. Današnja crkva sagrađena je u drugoj polovini 16. veka. Stari živopis je uglavnom propao.

Manastir Sretenje nastao je, verovatno, u drugoj polovini 16. veka a prvi put se pominje 1623. godine. Današnju crkvu sa četvorospratnom kulom-zvonikom sazidao je 1818. godine jeromonah Nikifor Maksimović, kasniji episkop Čačanski.

Manastir Nikolje zabeležen je u turskom popisu 1476-78. godine, a 1489 u njemu je rađena jedna ikona. U 16. i 17. veku često se pominje. Crkva je skromnih dimenzija i čestim prepravkama u mnogome je izgubila prvobitni izgled.

Manastir Vavedenje potiče, verovatno, iz 13. veka. Po predanju osnovali su ga Sveti Simeon Nemanja i Sveti Sava. Pominje se u popisima od 1528. godine do kraja 16. veka. Manastir je u vreme velike seobe bio zapusteo i obnovljen je 1797. godine.

Manastir Blagoveštenje pod Kablarom. Prema natpisu iznad vrata crkva je sazidana 1602. godine trudom igumana Nikifora. Crkva je živopisana 1632. godine.

O manastiru Vaznesenje, koji se nalazi na južnoj padini Ovčara, zna se malo. Manastir postoji u 16. veku. Kasnije je zapusteo. Kada je Vuk Katadžić posetio Vaznesenje 1820. godine manastir je bio u ruševinama. Na starim temeljima obnovljeni su crkva i manastirski konaci.

Voljavča, Sveti arhanđeli Mihailo i Gavrilo, Stragari kod Kragujevca

Nalazi se u podnožju planine Rudnik , a pominje se po svedočenju mitropolita Mihaila od 1050.god. U Inventaru iz 1860.godine nastojatelja Josifa , pominje se da je sazidan oko 1150.godine , od kamena. Turci su manastir palili 1788.god. a obnovljen je 1797.god. pod arhimandritom Grigorijem. U manastiru Voljavči je bilo sedište Praviteljstvujušćeg sovjeta , prve Karađorđeve vlade , a manastirski konak je podignut za vreme knjaza Miloša , 1865.god. Osnova crkve je u obliku trikohnosa (trolista) sa kubetom , oslonjenim na pilastre (polustub ili stub).

Drača, Sveti Nikola, Kragujevac

Manastir se nalazi u istoimanom mestu , a od podataka vezanih za današnju crkvu se zna da je 1735.godine podigao Siniša Mlatišuma , na temelju stare crkve. Turski defteri ga beleže 1572-1573.god. u popisu. U Vrdničkom pomenu s kraja XVl veka takođe se pominje. Događaji iz novijeg vremena uključuju obnove , izgradnju i ikonopisanje koje i danas , kroz uglednu ikonopisačku školu , deluje.